Karakter

Bibliotheek Hengelo blogt top 90: 1929-1938

Ik moet bekennen dat ik Karakter van Ferdinand Bordewijk nooit had gelezen. Maar een top 90 canon moet ook inspireren, toch? Ik sprak vorige week bij de top 90 expositie in de bibliotheek een mevrouw die net met de VUT was: zij was van plan om alle 90 boeken te gaan lezen! That's the spirit!

Mijn keus van de mij onbekende top 90 boeken viel op Karakter. Typisch zo'n "moet ik toch ooit een keer lezen" boek. Nou, ik kan het iedereen aanraden: Karakter is een boek dat na 60 jaar nog steeds staat als een huis. Heel in het kort het verhaal: Jacob Katadreuffe weet zich in het vooroorlogse Rotterdam ondanks zijn armoedige jeugd en tegenwerking van zijn vader, de machtige deurwaarder Drevenhaven, op te werken tot advocaat.

Je wordt meteen gegrepen door het verhaal met zijn bizarre karakters. Vooral Drevenhaven is bijna een karikatuur van de harteloze deurwaarder die bij huisontruimingen meedogenloos moeders met kleine kinderen in de stromende regen op straat zet. Ook de moeder van Katadreuffe is een eigengereide en eigenaardige vrouw die als dienstbode, na een eenmalige vrijage, zwanger wordt van Drevenhaven maar daarna niks meer met hem te maken wil hebben. Maar ook de andere figuren zijn interessant beschreven en als karakter goed geanalyseerd: Bordewijk was zelf ook advocaat en dat is een beroep waarin je waarschijnlijk wel wat mensenkennis opdoet.

Wat me opviel waren de typische namen die Bordewijk gebruikt in het boek: Katadreuffe, Piaat, Carlion, Te George, Kalvelage, etc. Dat blijkt een beetje een handelsmerk van Bordewijk te zijn: ook in zijn ander boeken zijn de namen lichtelijk vreemd. En het verhaal gaat dat het allemaal namen waren die hij opzocht in het telefoonboek. Ik heb het even gecheckt maar Katadreuffe en de meeste andere namen staat er niet (meer?) in. Wel een studentenhuis in Delft met de naam "Lorna te George", de vrouw waar Katadreuffe verliefd op wordt. Die studenten kennen dus hun klassiekers!

In 1997 is Karakter verfilmd en won in 1998 een Oscar als Beste Buitenlandse Film. Jan Decleir speelt de rol van Drevenhaven.

Reserveer in onze catalogus:

Het boek
Het luisterboek
De video

Tussen mal en dwaas - Simon Carmiggelt

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1949-1958

“Aanvankelijk zaten we als een kneuterig echtpaar bij de leeslamp - zij met De pest van Camus en ik met De walging van Sartre, maar tóch de thee gezellig op het lichtje, of we Willy Corsari op de knie hadden. Toen brak opeens alles stuk, doordat mijn vrouw uit haar stervende ratten opkeek om polemisch te zeggen: 'Morgen heb ik tachtig gulden nodig.”

Zo begint Simon Carmiggelt zijn 'stukkie' over een tamelijk komisch aflopende echtelijke twist in de bundel Tussen mal en dwaas, een bloemlezing van kroegbezoeken tot een recept voor comfortabel ontwaken.


Het schijnt dat Simon Carmiggelt niet veel meer wordt gelezen. Jammer, want bij het herlezen was het voor mij meteen weer een feestje van herkenning en genieten. Dit boekje stond ooit bij mijn ouders in de kast en ik las het toen ik een jaar of 16 was. Carmiggelt beschrijft op heldere en scherpe wijze het alledaagse; veelal ontmoetingen met mensen in een café, park, markt of trein.
Ook zijn taal blijft erg leuk om te lezen. Soms wel ietwat gedateerd vanwege de woorden die nu niet meer gebruikt worden. En toch….zijn `stukkies` kloppen gewoon.

Dat boekje smaakte naar meer en gelukkig hadden mijn ouders meer boekjes van hem in de kast staan. Zoals de Kroegverhalen, humoristisch, vaak een lach en een traan. Vooral de term 'de vaste jongens' in plaats van 'stamgasten' vind ik geweldig. Als je Simon ooit een keer gelezen blijf je grijpen naar zijn boekjes.
Carmiggelt schreef ooit over zichzelf nadat hij een van zijn eigen prille werken gelezen had: “Dat is een opgewekt jongmens; daar zou ik best aan willen worden voorgesteld!”

Mooie herinneringen heb ik ook de televisie-uitzendingen, waarin hij uit eigen werk voorlas op zeer droge wijze en waarbij zijn gebit altijd zo'n vreemd geluid maakte. Aandoenlijk en grappig vond ik het.



Reserveer in onze catalogus

Van koninklijke bloede

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1969 - 1978

In 1975 verscheen Twee vorstinnen en een vorst. Ik zat toen op de middelbare school en in die tijd werd er nog gelezen 'voor de lijst'. Voor velen een straf en dat uitte zich in het verplicht afraffelen van de lijst met voorgekauwde, uit de schoolbibliotheek afkomstige, beduimelde boekjes, liefst zo dun mogelijk. Ik was ook toen al een leesbeest en iets wat ik absoluut niet gedaan heb is het lezen van die vergeelde, vol met ezelsoren, mufruikende bladzijden. Nee, ik ging voor nieuw. En één van die, relatief, nieuwe boeken was dus 'Twee vorststinnen en een vorst' van R.J. Peskens. Een boek uit m'n hart gegrepen en op mijn, met hormonen doorgierde lijf geschreven, want vol met burgelijke ongehoorzaamheid, verzet tegen de bezittende, heersende klasse, feminisme en anarchie.

Het boek is eigenlijk een verhalenbundel. De verhalen samen schetsen een mooi beeld van het leven in Nederland, en specifiek Vlissingern, van ongeveer 1920 tot heden, wat dus midden jaren 70 is. De verhalen worden door de ik-figuur verteld in chronologische volgorde en gaan vooral over zijn relatie tot zijn ouders, waarin zijn moeder letterlijk een dominante rol vervult. Het gezin is arm ondanks dat er hard gewerkt werd. Zo ging dat soms in die tijd. Maar moeder was trots, met een sterk gevoel voor rechtvaardigheid, liet zich niet vernederen en deed wat een vrouw in die tijd, uit dat milieu kon doen: opkomen voor haar kinderen en er voor zorgen dat ook haar kinderen, op een niet altijd door de burgerlijke maatschappij gewaardeerde manier, niets tekort kwamen. De twee vorstinnen uit het boek zijn Koningin Wilhelmina en de moeder, die een jaar lang met elkaar correspondeerden. Vader is de vorst. Het is treurig, maar in het laatste deel van het boek zien we het verval van deze dominante, trotse vrouw, tot een dementerende, doelloos wegkwijnend vogeltje en het wegzakken van een eens in het verzet gezeten vader in verveling en treurigheid.

Peskens schreef ook 'Mijn tante Coleta' waarin verteller en ouders eveneens hun rol hebben.
Peskens is het pseudoniem van Geert van Oorschot. Van Oorschot richtte in 1946 de uitgeverij G.A. van Oorschot in Amsterdam op. Naast Menno ter Braak, Multatuli en Couperus omvat het fonds de omvangrijke Russische bibliotheek.
In 1981 werd 'Twee vorstinnen en een vorst', samen met 'Mijn tante Coleta' verfilmd met Kitty Courbois en Linda van Dijck in de hoofdrollen.

Vallende Ouders

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1979-1988

Een boek dat het lezen van literatuur bij mij echt op gang bracht: Vallende Ouders van A.F.Th. van der Heijden. Toen het verscheen, was het al een beetje een hype, net zoals de boeken van Stieg Larsson nu. Dit was wat, zeg! Verschillende delen 'Tandeloze Tijd', al dan niet in voorbereiding. En het begon al met een proloog.
Ok, ik moet wel eerlijk zeggen dat ik na een fiks aantal jaren het spoor een beetje bijster was, met intermezzo's, boekjes over 'wie is wie', en een deel 4 dat uitkwam vóór deel 3 (dat ook nog weer eens uit 2 delen bleek te bestaan... ) Poeh! En, ook weer heel eerlijk, ik weet niet eens of die hele cyclus nu wel af is.. Kwam er niet een ander opus bij ofzo? Nou ja.

Het hield mij echter wel in de greep. Kwam misschien ook omdat ik zelf toen net in de periode zat waarin ik mij ging voorbereiden op 'uit huis gaan', op kamers wonen. Dat had iets idyllisch, je maakte je voorstellingen over hoe dat zou zijn. Nou, zo dus!

Overigens vind ik nog steeds het boek De Sandwich: een requiem één van de mooiste van Van der Heijden. En ook Het Leven Uit Een Dag vond ik destijds mooi. Van deze laatste titel gaat volgende week de verfilming in première. Bij het zien van de trailer kwam het verhaal weer bovendrijven. En wat ik me ook opeens herinnerde: je kon bij de pocketuitgave kiezen uit 4 verschillende omslagen! Dat was ook weer iets nieuws.
Tjee, wat moet ik nog veel (her)lezen...

Reserveer in onze catalogus

Absoluut nu!

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1999-2008

Tommy Wieringa is een verhalenverteller en dat is absoluut van nu. Natuurlijk, verhalenvertellers zijn er al sinds de mensheid communiceert, maar we zien nu een opleving van rasechte verhalenvertellers. Denk maar eens aan Zafon en zijn 'Het spel van de engel'. Alle kritiek ten spijt breken zijn verkoopcijfers alle records. Maar terug naar Tommy Wieringa. Een terechte vermelding in de canon van 90 jaar bibliotheek. Twee verhalenboeken heb ik gelezen, Joe Speedboot en, recentelijk, Caesarion. En geloof me, dit zijn verhalen die je onmiddellijk meenemen naar een andere wereld en andere levens.

Neem Joe Speedboot en het verhaal van Fransje. Fransje Hermans ligt door een ongeluk 220 dagen in coma. Als hij wakker wordt is niets meer hetzelfde. Er een nieuwe jongen in hun dorp, Lomark, komen wonen. Deze jongen heet Joe Speedboot; een jongen die bommen maakt en een vliegtuig in elkaar zet, techniekverslaafd is en het leven van veel mensen in Lomark op zijn kop zet. Allemaal verhalen! Hij is één jaar jonger dan Fransje maar door zijn ongeluk komen ze bij elkaar in de klas, samen met nog twee andere vrienden van Fransje: Christof en Engel. Nadat ze zijn afgestudeerd wordt Joe manager van Fransje in armworstelen. Ook komt er een meisje in Lomark wonen: Picolien Jane, of PJ. De rivaliteit laait hoog op bij de vier vrienden, maar dat lost PJ op haar geheel eigen wijze op. Allemaal verhalen en er zijn er meer!

Joe Speedboot is een zeer toegankelijk boek, met veel humor geschreven en een aanrader voor jong en oud. Prachtig is de melancholische ondertoon in het boek en dat vind ik zo knap van verhalenvertellers: het verhaal blijft je nog dagen bij en vergezelt je bij alles wat je doet door de dag heen.

Dat geldt ook voor Caesarion, de kleine Caesar. Opnieuw een verhaal met vele verhalen, minder humoristisch en grimmiger in z'n melancholie, maar weer een verhaal dat onder je huid kruipt.

Ludwig Unger komt voort uit het huwelijk van twee beroemdheden, en was voorbestemd van hun beider talenten de vermenigvuldiging te zijn. De zoon van Julius Caesar en Cleopatra werd Caesarion genoemd, kleine Caesar. Het is ook de koosnaam die Ludwig Unger van zijn moeder krijgt. Met haar woont hij op een eroderende klif in Oost-Engeland. Na iedere winter is de zee het huis dichter genaderd, net zo lang tot het vergaat. Een odyssee begint.
Caesarion is een geschiedenis over schoonheid en verval, over de knellende band tussen moeder en kind, hun trouw en ontrouw, en ten slotte, wanneer deze dingen zijn verteld, over het belang jezelf ten offer te brengen.

Als je meer wilt weten over deze verhalenverteller kun je een mooi overzicht bekijken van mijn collega's uit Deventer. Maar het allerbeste kun je natuurlijk gaan lezen.

Reserveer Joe Speedboot in onze catalogus
Reserveer Caesarion in onze catalogus

De scheepsjongens van Bontekoe

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1919-1928

O ja, dit is echt jeugdsentiment! Ik kan me nog zo herinneren dat ik de Scheepsjongens van Bontekoe aan het lezen was, ik was 10 of 11 jaar of zo. Nou, dat boek heb ik letterlijk stuk gelezen.

De Scheepsjongens van Bontekoe is een boek dat wat mij betreft zeer terecht in de top 90 is opgenomen. Het is een echte klassieker uit de Nederlandse jeugdliteratuur met een oerhollands verhaal van de ruige zee, de VOC en eeuuuuhhhhh, scheepsjongens. Voor de cultuurbarbaren die het verhaal niet kennen: drie scheepsjongens, Hajo, Rolf en Padde monsteren aan bij een van de Oost-Indiëvaarders die in de 17e eeuw naar de koloniën voeren. Na een brand aan boord weet een deel van de bemanning zich te redden; de scheepsjongens belanden op Sumatra waar zij te voet over het eiland trekken om uiteindelijk na de nodige spannende avonturen met een vlot over te steken naar Java, waar ze een Nederlands schip vinden.

Het lekkere dikke boek is in 1924 geschreven door Johan Fabricius en losjes gebaseerd op een echt reisverslag van de Hoornse schipper Willem Ysbrants Bontekoe gepubliceerd in 1646. Dat boek was trouwens in die tijd al een echte bestseller. Voor meer interessante info over de echte Bontekoe verwijs ik naar het uitstekende item over hem op de website van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.

Van de "Bontekoe" is in 2003 een succesvolle musical gemaakt en in 2007 is het boek verfilmd. De film trok in 2 maanden tijd 100.000 bezoekers. Je ziet het, het verhaal spreekt nog steeds mensen aan. Dus hebt je dit Nederlandse cultuurgoed nog niet gelezen, beluisterd (we hebben het luisterboek, voorgelezen door Erik van Muiswinkel) of bekeken (de DVD hebben we natuurlijk ook!) dan zou ik dat maar gauw doen. En op de "Bontekoe" stemmen hé. Anders laat ik jullie kielhalen, stelletje landrotten!

Reserveer in onze catalogus van de Scheepsjongens van Bontekoe:

Het boek
Het luisterboek
De DVD

De zwarte met het witte hart - Arthur Japin

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1989 - 1998

De keuze van mijn boek heb ik een beetje van het toeval laten afhangen. De boeken uit de Top 10 van deze periode had ik allemaal gelezen. Twee boeken wilde ik nog wel eens herlezen. Helaas (voor mij althans) bleken beiden uitgeleend te zijn, gauw gereserveerd en toen maar afwachten welk boek het eerste ingeleverd werd.
En dat was De zwarte met het witte hart van Arthur Japin. Dat komt heel mooi uit want ik lees op dit moment alles wat los en vast zit over Afrika vanwege mijn reis naar Oeganda begin dit jaar. En waar ik een bezienswaardigheid was als muzungu, een witte tussen zwarten.

In 1837 worden Kwasi en Kwame, twee Afrikaanse prinsjes, aan koning Willem I geschonken. De kinderen dienen als onderpand voor een illegale slavenhandel van de Nederlandse regering. In Delft worden de zwarte jongens als Hollanders opgevoed. Ver van hun ouders en hun volk verleren zij hun taal en gebruiken. Ze worden gedoopt en als bezienswaardigheid geïntroduceerd aan het Haagse hof, waar ze bevriend raken met de Koninklijke familie, en vooral met Anna Paulowna's dochter, prinses Sophie. Terwijl de ene jongen zich uit alle macht aanpast en liefst een echte Nederlander zou worden, vecht de andere om zijn Afrikaanse identiteit te behouden en op een dag naar zijn volk terug te kunnen keren. Toch wordt de ontworteling hun uiteindelijk allebei noodlottig.


Ik vond het verhaal wederom mooi en meeslepend. En met mooie zinnen als:
"Mensen denken dat herinneringen verdriet brengt. Het tegendeel is waar. Verdriet komt met het vergeten".

"Met elke stap vooruit laat de beschaving een nieuwe voetafdruk achter, ongemerkt hebben wij een lang pad gebaand".
De sfeer van Couperus in een moderne roman, geschreven met de middelen van hedendaagse historische-romanschrijvers zoals Hella Haasse en Thomas Roosenboom. Met actuele vraagstukken in een historische context. De problemen waarmee Kwasi Boachi als een van de eerste Afrikanen in Nederland in aanraking komt, verschillen soms maar weinig van de vooroordelen en emotionele dilemma’s van de allochtonen in deze tijd.

Op 26 oktober 2007 was de wereldpremière van Jonathan Dove’s opera gebaseerd op Arthur Japin’s boek De zwarte met het witte hart.

Oh ja, het andere boek was De tweeling van Tessa de Loo.

Reserveer in onze catalogus

Tjeempie!

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1959-1968

Lastig kiezen uit zo'n lange lijst? Dacht het niet! Dit is nou typisch zo'n boek dat onlosmakelijk is verbonden met het lezen voor de lijst op de havo. De tijd waarin je er achter komt dat literatuur niet alleen iets is voor saaineuzen, dat het niet allemaal 'verheven' is en moeilijkdoenerij. Als je een puber bent en je leraar Nederlands gaat klassikaal voorlezen uit 'Tjeempie! Of Liesje in luiletterland' van Remco Campert, dan gaat er een wereld voor je open kan ik u verzekeren...
Nou vond ik Nederlands altijd wel een leuk vak, maar nu was het rennen naar het lokaal om in ieder geval op tijd te zijn.

Literatuur gaat dus gewoon over sex! Schrijvers houden zich maar met één ding bezig! Nou vooruit, twee dan... Volgens mij waren wij allemaal een beetje een 'Liesje'. Ik weet ook niet of de ironie en de beschreven tijdgeest helemaal aan ons besteed was.
Maar genieten was het wel. Vooral ook van de (pas later ontdekte, dat geef ik ruiterlijk toe) verwijzingen naar bekende Nederlandse auteurs.


Nog nooit gelezen? Dan allemaal mee op de zoektocht naar 'Het Roofdier'! En wie was ook alweer 'de best gekapte schrijver van Nederland'? De eerste die in een reactie op deze post het goede antwoord geeft, krijgt van mij een dikke pluim! (redactieleden zijn uitgesloten van deelname)
;-)

Reserveer via onze catalogus (we hebben 'm zelf helaas niet meer...)

Het huis van de moskee

Bibliotheek Hengelo blogt Top 90: 1999-2008

Het huis van de moskee is het laatste boek uit deze Top 90 dat ik las. Het beschrijft de wederwaardigheden van de grote familie van de Iraanse tapijthandelaar Aga Djan, die het huis van de moskee bewoont, tegen de achtergrond van de islamitische revolutie in 1979. Het is het boek dat Kader Abdolah bekend heeft gemaakt bij het grote publiek.

Los van alle publiciteit ben ik het vooral gaan lezen, omdat ik benieuwd was naar Abdolah's schrijfstijl. Ik zag ooit een interview met hem waarin hij vertelde over zijn tijd als asielzoeker in Nederland. Hij wist als geen ander hoe belangrijk de taal is als je je ergens thuis wilt voelen, als je mee wilt doen. Dus ging hij naar de bibliotheek en vroeg aan een medewerker 'een goed boek om het Nederlands te leren'. Hij kwam thuis met Jip en Janneke. En zo heeft hij zichzelf, door het lezen en lezen en lezen van Annie M.G. Schmidt, onze taal aangeleerd. Ik vond dat iemand, die zo met taal bezig is en aan de hand van Jip en Janneke in het Nederlands is gaan schrijven, het verdiende om te worden gelezen.

En ik werd niet teleurgesteld. Abdolah is een vertelkunstenaar. Het verhaal van Iran, door de ogen van een jonge schrijver, die uiteindelijk als vluchteling in een land van tulpen terechtkomt, is een aangrijpende en persoonlijke vertelling. En het Nederlands van Abdolah voelde voor mij net zo warm als het Vlaamse taalbad van een Moeyaert of een Hemmerechts.

Het boek inspireerde zelfs theatermaker René Groothof tot een voorstelling voor kinderen vanaf 10 jaar. Ambitieus, dat zeker, maar mooi gedaan. Ik was wel blij dat ik het boek al had gelezen toen ik die zag, want het gegeven van deze familiegeschiedenis is als basis voor een familievoorstelling misschien net iets te complex.

Reserveer in onze catalogus

Bieblog Hengelo blogt Top 90

Bibliotheek Hengelo is jarig. In september 1919 stelde de zoon van fabrieksoprichter C.T. Stork 50.000 gulden ter beschikking voor de oprichting van Stichting Openbare Leeszaal en Bibliotheek. Op woensdag 09-09-09 wordt dit 90-jarig jubileum van Bibliotheek Hengelo gevierd. Alle activiteiten van deze feestdag staan vanaf eind augustus op onze website. De aftrap begint morgen op de markt van Hengelo met een fotoshoot van mensen die de bibliotheek 'in zich hebben'. Let maar eens goed op, want de resultaten kom je vast op straat of in folders nog regelmatig tegen. Verder zijn er gedurende deze feestmaand een baby-actie, een ledenactie, een ouderen lezersactie en er wordt een jubileumboek uitgedeeld. Oh ja, en het personeel gaat ook nog een dagje op stap!

Top 90
In die 90 jaar zijn er natuurlijk ongelofelijk veel boeken voorbij gekomen. Wij vragen ons af: wat was nou eigenlijk het mooiste of beste boek? Wie kan dat beter vertellen dan de lezer! Daarom hebben we een prijsvraag uitgeschreven. En iedereen kan meedoen!

Wat was voor jou het meest belangrijke en meest spraakmakende boek van de afgelopen 90 jaar? Welk boek heb je in één keer uitgelezen? Welk boek heeft je diep geraakt of aan het denken gezet? Zeg het maar. Je kunt van 15 augustus tot en met 7 september uit 90 toptitels stemmen op jouw favoriete boek. Deze shortlist is verdeeld over negen decennia, met dank aan OBAmsterdam voor de samenstelling. Op woensdagmiddag 09-09-09 maken we de winnende titel bekend en verloten we een boekenbon van €90,- onder de goede inzenders!

De redacteuren van Bieblog Hengelo hebben natuurlijk ook zo hun favoriete boeken. Daarom bespreken we hier vanaf maandag onze Redactie Top 10. Dus blijf ons volgen, laat je inspireren, of verrassen en vooral... vergeet niet zelf je toptitel aan ons door te geven. Misschien ben jij wel de winnaar!