Schilder van stilte

Iemand die doofstom is denkt niet in woorden. Hoe begrijp je, als je doofstom bent wat verleden, heden en toekomst is? Leef je niet altijd in het hier en nu?

Augustin tekent zijn leven. Georgina Harding schildert zijn leven en het leven van Safta in Schilder van stilte. Safta groeit op in een aristocratische familie op het platteland van Transsylvanië, Roemenië. Augustin is de doofstomme zoon van de kokkin. Het leven in die tijd bestond uit dienen of bediend worden.

Jaap Scholten schreef Kameraad Baron, over de Transsylvaanse aristocratie. Hij tekende zijn verhalen op uit de monden van de overlevenden en daar kan hij bijzonder boeiend over vertellen. Georgina Harding schrijft over de standsverschillen: enerzijds de aristocratie, anderzijds hun bedienden. Het lijkt wel Upstairs, Downstairs, maar dan op de Balkan.

Georgina Harding schrijft ook over een verwoestende oorlog. Van de schilderachtige vooroorlogse situatie is niets meer over voor de aristocratie, maar zijn het dan de lagere klassen die er van profiteren? Nee, als je schildert met woorden dan tover je kleuren op papier als alles wervelt en zet je saaie grijze strepen als alles vlak en eentonig is. Er viel weinig te vieren na de oorlog en het leven in het naoorlogse communistische Roemenië al helemaal niet. Het is een schril contrast dat we voorgeschoteld krijgen en ook al weten we dat de situatie van voor de oorlog niet eerlijk was, toch is het juist deze periode die een verfrissende en levendige indruk op me maakte, natuurlijk door de uitmuntende vertelkunst van Georgina Harding.

Ik vond 'Schilder van stilte' een prachtige roman. Bijzonder vanwege de locatie, bijzonder vanwege de hoofdspersonen en bijzonder vanwege het onderwerp. Probeer maar eens in de huid van een doofstomme te kruipen en probeer maar eens uit te leggen hoe iemand, die alleen ziet, de wereld beleeft. Bijzonder alom!

Reserveer in onze catalogus

Hartedier - Hertha Müller

Herta Müller, een voor mij onbekende schrijfster, won in oktober 2009 de Nobelprijs voor Literatuur.
"Sommige schrijvers hebben maar één thema", zegt ze zelf. "Bij mij gaat het altijd om Grundverletzungen, om individuen wier leven in de kern is verwoest". Zo ook in haar boek Hartedier.
Het boek begint en eindigt met de woorden: "Als we zwijgen worden we vervelend, als we praten worden we belachelijk".

De flaptekst
Een groep vrienden in het Roemenië van Ceaucescu probeert zich aan het klemmende juk te ontworstelen. Ze lezen verboden boeken, maken foto's van wantoestanden in slachthuizen, helpen dwangarbeiders vluchten en corresponderen met kranten uit het buitenland. Maar de geheime dienst drijft hen in een hoek. De opstandigen worden vervolgd, verhoord, bespot, vernederd, ontslagen en in elkaar geslagen. Net zolang tot ze ontredderd en gesloopt zijn.

Alles in dit boek draait om angst, want in een onderdrukte samenleving waarin je niet openlijk kunt spreken en je lot door willekeur bepaald wordt, heerst de angst. Herta Müller suggereert meer dan ze vertelt en tussen de regels door lees je de meest gruwelijke zaken.
Niet echt “een lekker lezen” boek maar wel heel intrigerend en écht de moeite om te ontdekken.

Reserveer in onze catalogus

4 maanden, 3 weken & 2 dagen

Na al die Franse film idylle neem ik je dit keer mee naar een heel anders decor: het Roemenië van voor de val van de muur, het Roemenië van 1987, het Roemenië van dictator Ceausescu, die er zijn eigen vrouwonvriendelijke bevolkingspolitiek op na hield. Een tijd en plaats waarin veel verboden was en vriendschap soms het verschil maakte tussen leven en dood.

De aangrijpende film 4 maanden, 3 weken & 2 dagen gaat over zo'n vriendschap. We volgen twee studentes gedurende de dag waarop één van hen een abortus ondergaat. Illegaal natuurlijk, want daarvoor kon je in die tijd in geen enkele kliniek terecht. Dus ze huren een kille hotelkamer, waar een kille arts ook nog even laat zien dat hij de macht heeft zijn eigen voorwaarden te stellen voor deze ingreep.

Wat mij vooral opviel was dat deze film niet gaat over de gruwelijke taferelen van een abortus. Dat is eigenlijk zelfs vrij snel en simpel gepiept, ik wist niet eens dat deze methode bestond. In de film draait het dus duidelijk om iets anders, om de beklemming van zo'n regime, om het niemand kunnen vertrouwen, om het belang van vriendschap, om de prijs die je soms moet betalen om te (over)leven. En dat alles op zeer indringende wijze gefilmd, zoals ook mooi beschreven staat in deze recensie.

Geen vrijdagavond-popcornfilm dus, maar wel zeer bijzonder.



Reserveer in onze catalogus