PUUR hooggevoelig

Oké, het is dus heet. Voor sommigen betekent dat feest aan de waterkant, maar iemand als ik gaat op standje 'overleven'. Ik sluit ramen en gordijnen, zoek een rustige, donkere plek, en wacht tot het over is. Ook een goed moment om gewoon wat te bloggen trouwens. Of om een tijdschrift te lezen. Het extra dikke zomernummer van Psychologie Magazine bevat het artikel Een stroom aan indrukken van Janneke Gieles. Ze beschrijft haar ervaringen tijdens een weekend-retreat in Zeeland voor hoogsensitieve personen. En de grap is, ik was daarbij.

Andrew Miller: Puur

Dit boek is een waardige winnaar van de Costa Book of the Year 2012. De Costa Book of the Year staat bekend als het lezersvriendelijke broertje van de meer literaire Man Booker Prize, maar Puur van Andrew Miller heeft heel wat meer te bieden dan leuk leesvoer.

We schrijven 1785, het is de vooravond van de Franse Revolutie. Midden in Parijs, nabij Les Halles ligt de eeuwenoude begraafplaats Des Innocents: het kerkhof der ontschuldigen. Jean-Baptiste Baratte, een jonge, ambitieuze ingenieur krijgt de opdracht om het kerkhof te ontruimen. Vervolgens voltrekt zich een verhaal vol vol vieze dampen, kwalijke geuren en asgrauwe grafdelvers. De personages die rondom Jean-Baptiste figureren zijn archetypisch, maar zeer geloofwaardig omschreven. Jean-Baptiste gelooft in vooruitgang en wetenschap, leest Voltaire en Buffon, maar hij is geen revolutionair.

Baratte logeert bij de familie Monnard, die met haar neus op de begraafplaats woont. Het voedsel in huis heeft een vreemde bijsmaak en alle omwonenden van de begraafplaats hebben een slechte adem. Buurtbewoners hebben vreemde dromen en kaarsen gaan op de meest onverwachte momenten uit. Dan heb je de oude koster met zijn kleindochter Jeanne, die al jaren op het kerkhof wonen en alle graven kennen, de revolutionair Armand, die organist van de kerk is, de oude, blinde priester en natuurlijk Héloïse, het Oostenrijkse hoertje op wie Baratte verliefd wordt. En natuurlijk niet te vergeten de grafdelvers. Onbehouwen, bijna dierlijke mannen die hun werk zeer naar behoren doen. O, ja en natuurlijk de twee artsen die geïnteresserd zijn in de botten voor wetenschappelijk onderzoek. Een bonte stoet trekt voorbij en langzamerhand wordt het één grote familie. De dramatische gevolgen voel je aankomen. Maar Miller schrijft in de tegenwoordige tijd in een glasheldere stijl waardoor je als lezer altijd enigszins op afstand blijft, waardoor je soms het gevoel krijgt dat je de gebeurtenissen ziet als in een droom.

Des Innocentes heeft echt bestaan en is ook echt rond 1785 ontruimd. De begraafplaats kende vooral een soort massagraven. In de 10 eeuwen dat de begraafplaats werd gebruikt zijn de lijken tot wel 22 meter diep op elkaar gestapeld. Door regenval waren de graven verzakt en dreigde er een hygiënische catastrofe. De beenderen werden ondergebracht in oude steengroeves uit de Romeinse tijd. Dit gebeurde gedurende de avond en nacht en de stoet wagens met opgeladen beenderen werden, door priester begeleid, naar de groeves gebracht. Deze groeves met beenderen zijn tegenwoordig nog steeds toegankelijk en staan bekend als de catacomben van Parijs.

Miller heeft met zijn boek één grote metafoor geschreven. Het oude stinkende kerkhof en de donkere, kille kerk staan uiteraard voor het gehate en bankroete Ancien Régime. De nieuwe straatlantaarns en de grote vuren onder het Predikkruis op het kerkhof verwijzen natuurlijk naar de verlichting en de revolutionaire leuzen die overal in de stad op de muren verschijnen vormen een opmaat naar wat komen gaat.

Een ongewone roman die je van begin tot eind blijft boeien.

Reserveer in onze catalogus