Ondanks de zwaartekracht

Ik heb genoten van zowel het boek als de voorstelling van Het Pauperparadijs van Suzanne Jansen. Daarom begon ik aan haar nieuwe boek Ondanks de zwaartekracht met het idee dat ik op eenzelfde manier een persoonlijke geschiedenis ingetrokken zou worden. Maar eerlijk gezegd viel dat een beetje tegen. Suzanne verweeft in dit boek drie levensverhalen uit de vorige eeuw: die van de Amsterdamse stadsarchitect Cornelis van Eesteren (1897-1988), van de balletdanseres Steffa Wine (1913-1991) en die van haarzelf.

Forever

De grote begraafplaats Père Lachaise in Parijs ligt vol met beroemde kunstenaars. Jim Morrisson, Oscar Wilde, Marcel Proust, Chopin, Simone Signoret, Yves Montand, Maria Callas, Modigliani. Het is een plek waar de muziek, poëzie en beeldende kunst voelbaar in de lucht hangt. Een reis over deze begraafplaats is als een reis door de tijd en door de wereld van de kunsten. Met dat gegeven in haar achterhoofd heeft documentairemaakster Hetty Honigmann een prachtig portret gemaakt van de bewoners van deze begraafplaats en haar bezoekers. Bezoekers die speciaal komen om het graf van hun idool te eren en zij die vooral komen hebben voor hun eigen geliefden.

Ik heb nu al twee keer genoten van deze verstilde film Forever. Een film waarin de regisseur op zoek is naar de schoonheid van de kunsten, naar de kracht van kunst. Die zoekt ze tussen de kunstenaars van weleer, waarbij ze de individuen die ze ondervraagt, volgt in hun persoonlijke leven. Dat maakt het een heel intiem portret. Je kunt er een gevoel van eenzaamheid aan overhouden. Van mensen die vasthouden aan herinneringen en niet verder kunnen of willen zonder hun geliefde. Maar zo ervaar ik het niet.

Voor mij is dit een ode aan de kunst ("Boeken zijn voeding voor de hersenen") en aan de mensen die zich nog altijd laten inspireren door wat ooit was. Eén van de geïnterviewden verwoord het heel mooi: "Als je leven gevuld is met de boeken van Proust, de muziek van Chopin of de schilderijen van Modigliani, dan ben je nooit alleen." En ik zie inderdaad een begraafplaats die bruist van het leven.




Reserveer nu in onze catalogus.

Baltische zielen

Het is zo'n druilerige paasdag waarop je het liefst even wegduikt in een goed boek, een mooi stuk muziek of een bijzondere film. Zeker als je je ook nog een beetje in de lappenmand voelt, zoals ik vandaag. Ik heb er twee-in-één voor je, woord en muziek. De beelden mag je er zelf bij maken. En die komen vanzelf, dat weet ik zeker.

Op zaterdagochtend 27 november 2010 luisterde ik op de automatische piloot naar het wekelijkse muziekprogramma Een goedemorgen met... Die automatische piloot ging al snel over op stilstaan en geboeid luisteren. Een fijne stem vertelde fantastische verhalen  en de bijbehorende persoonlijke muziekkeuze raakte een gevoelige snaar. Ik maakte deze ochtend kennis met schrijver en meesterverteller Jan Brokken en met zijn boek Baltische zielen.

Jan Brokken heeft iets met de Baltische staten en maakte vele reizen door Estland, Letland en Litouwen. Hij beschrijft in Baltische zielen de strijd om aandacht en erkenning van zevenentwintig markante mannen en vrouwen. Sommigen werden wereldberoemd, anderen zijn vergeten. Het zijn verhalen over trost, moed, trouw, liefde, kunst, aanpassingsvermogen, maar ook over angst en verraad. Hij heeft de meeste personen zelf ontmoet of sprak hun nabestaanden. Het is daardoor ook een heel persoonlijk boek.

De muziek die hij tijdens dit programma draaide hoort bij die verhalen, bij die beroemde of minder beroemde personen. Omdat ze het componeerden, omdat ze het speelden of omdat ze 'erbij waren'. En het is de muziek die hij zelf veel draaide toen hij door die Baltische landen reisde om alle verhalen te verzamelen. De beelden die deze muziek bij hem oproepen, komen bij de luisteraar glashelder binnen.

Gelijk na deze uitzending kocht ik het boek en op dagen als deze luister ik opnieuw naar de uitzending. Om me te laven aan de klanken van Gidon Kremer, Arvo Pärt, Peter Vasks, Ester Mägi en al die andere sterke zielen.

Reserveer het boek in onze catalogus.

Woody Allen: 2x anders

Ik ben helemaal niet zo'n Woody Allen fan. Ik vond hem eigenlijk vooral fascinerend vanwege z'n consequente zwart-wit films. Maar om eerlijk te zijn begreep ik alle diepere lagen ook niet echt. De laatste jaren slaat hij echter een andere toon aan. Misschien omdat hij een nieuwe muze heeft gevonden in Scarlett Johansson en niet meer altijd zelf meespeelt. Kijk, dat levert dan gelijk een paar bijzondere films op. Ik noem er graag twee.


Vicky Cristina Barcelona
In alles een luchtige film: twee Amerikaanse vriendinnen brengen een zomer door in Barcelona, waar natuurlijk 'de man' en 'de liefde' voor de nodige perikelen zorgen. Als je niet verder kijkt dan dat, is het eigenlijk best een serieuze maar wel rare film. Die man is een recht-voor-z'n-raap macho, die meiden zijn wel erg dromerig en de ex brengt wel heel heet Spaans leven in de brouwerij. Maar als je weet dat Woody Allen hier achter zit, dan zie je ineens hoe de humor en de zelfspot er vanaf druipen. Er komt maar geen eind aan die zomer, altijd zon en wijn, overal schoonheid en het wereldje van de kunstenaars, dichters en filosofen wordt subtiel te grazen genomen. En dat allemaal rondom dat ene levensthema: de liefde. Het was even wennen, maar dan is het toch wel smullen geblazen met deze film. Oh ja, en dat muziekje, briljant.





Match Point
Van een hele andere orde is de wereld die Woody Allen hier weet te verbeelden. Niet de high society van Manhatten dit keer, maar de upper class van Londen. Een ex-prof tennisleraar weet zich via de dochter van de baas hoog op te werken in het bedrijfsleven. Het wordt allemaal een beetje ingewikkeld als hij moet kiezen tussen dat luxe maar voorspelbare leventje en de verleidelijke lusten van een Amerikaanse blonde. Humor en zelfspot heb ik er niet uitgehaald. Wel een briljant plot. En daarna de behoefte om alles nog een keer te zien, de dialogen nog beter te volgen en de 'overwegingen' aan het eind even stil te zetten. Ja, diepere lagen in overvloed, maar dit keer snap ik ze wel. Van mij mag Allen dit soort film blijven maken, en dan mét Scarlett Johanssen graag!


De trailer die mij naar het filmhuis lokte is subliem, maar helaas alleen in het Italiaans te vinden. Deze Engelstalige heeft een andere toon, maar laat wel meer van de film zien.




Reserveer Vicky Cristina Barcelona in de catalogus
Reserveer Match Point in de catalogus