Door met de strijd. Nederland in opstand - Nelleke Noordervliet

‘Opstand is de motor van de geschiedenis’, schrijft Nelleke Noordervliet in het begin van Door met de strijd. Nederland en opstand, het essay van de Maand van de geschiedenis. Deze maand gaat dit jaar over tijden van oproer en verzet. Van geschreeuw, kruitdampen, hoefgetrappel en fakkels tot stil protest.
De mensen die het grondgebied bewoonden dat nu Nederland heet hebben keer op keer de machthebbers uitgedaagd. Bataven tegen Romeinen, de Republiek tegen Spanje, Patriotten tegen Oranje.

Vrij man - Nelleke Noordervliet

"De ontmoeting met Menno Molenaar vond strikt genomen niet plaats." Zo begint de historische roman Vrij Man van Nelleke Noordervliet.

Plaats van handeling
De Republiek der Zeven Verenigde Provinciën en de Nieuwe Wereld. Hoofdpersoon: arts en jurist Menno Molenaar, die na de vroege dood van zijn vader het genadebrood van zijn Rotterdamse koopmansfamilie eet, en eenzaam en koppig zijn weg zoekt. De jonge Menno Molenaar komt aan de Leidse Alma Mater in contact met twee werelden: die van de perverse Engelse lakenreder Dixon en die van de jonge radicale denkers rond Spinoza. Met een van hen, Adriaan Koerbagh, sluit hij vriendschap. Molenaar rondt zowel een studie rechten als medicijnen af. Ondanks zijn voorkeur voor de geneeskunst wordt hij door Dixon naar Den Haag gemanoeuvreerd om daar in dienst van raadspensionaris Johan de Witt informatie te verzamelen die de Engelsen in hun eeuwige conflict met de Nederlanden goed kunnen gebruiken. De werelden van de radicale, integere denkers en die van de rijke Engelsman en diens naar liefde hunkerende vrouw raken op voor Menno Molenaar onverdraaglijke wijze met elkaar verknoopt. Als de druk die Dixon geestelijk en lichamelijk op hem uitoefent te groot wordt, kiest hij voor een rigoureuze daad van extreem geweld, waarna hij scheep gaat naar de Nieuwe Wereld.

In New York probeert Menno Molenaar in het reine te komen met het turbulente verleden. Hij streeft de vestiging van een ideale gemeenschap na volgens de regels van zijn radicale vrienden. Maar idealen laten zich niet zomaar realiseren en de last van het onbuigzame lot bepaalt uiteindelijk het teken waarin zijn leven definitief komt te staan.

Dat is het verhaal van Menno Molenaar.
Maar er is meer…

Nelleke Noordervliet is onderdeel van het verhaal, zij wandelt met Menno Molenaar door het decor van zijn verleden. Zij schrijft zijn geschiedenis, die een vertekening is van de echte geschiedenis. Kan zij immers het verleden echt kennen, echt begrijpen? Ziet ze niet wat ze kent: de problemen van haar eigen tijd teruggeplaatst in het verleden? Om haar blikveld te verruimen vervlecht Nelleke Noordervliet haar verhaal van Menno Molenaar met persoonlijke getuigenissen van mensen die Menno’s leven delen – historische personages als Lieuwe van Aitzema en Johan de Witt, en fictieve personages want Vrij man is en blijft een roman.

Historische romans lees ik graag, zeker als ze je de illusie geven een waarheidsgetrouw beeld te schetsen. En Vrij man vond ik een bijzondere historische roman omdat Nelleke Noordervliet via Menno schrijft over het leven in de Gouden Eeuw, de sociaal-maatschappelijke omstandigheden, de gespannen politieke situatie en de veranderingen in het denken over wetenschap en religie.
Je krijgt daardoor het gevoel in gesprek te zijn met de schrijfster over haar twijfels en emoties. Zeer de moeite waard om te lezen!
Vrij man is opgenomen op de longlist van de Libris Literatuurprijs 2013.

Dinsdag 12 maart komt Nelleke Noordervliet naar Bibliotheek Hengelo.

Reserveer Vrij man in onze catalogus

Nederland Leest: Oeroeg - Hella Haasse

"Oeroeg was mijn vriend". Deze openingszin uit het boek Oeroeg van Hella Haasse kent vrijwel iedereen wel. Want wie heeft dit boek niet op zijn of haar boekenlijst gehad. Ik wel in ieder geval. Het was in mijn tijd, en ook nu nog, een heel populair “lijstboek”. Niet alleen vanwege de inhoud maar vooral omdat het zo’n lekker dun boekje was. De omvang van een boek zegt echter niet alles over de leesbaarheid ervan. Volgens Ewoud Sanders is "makkelijk leesbaar" een betrekkelijke, tijdgebonden kwalificatie.
Hoe dan ook…ik heb het in ieder geval weer met veel plezier opnieuw gelezen.

In Oeroeg vertelt Hella S. Haasse het droevige verhaal van een vriendschap tussen twee jongens in Nederlands Indië die bijna gelijktijdig geboren worden en samen opgroeien. Alleen is de ene een zoon van een blanke theeplanter en de andere de zoon van een bediende, een inboorling, Oeroeg.
De vader van Oeroeg sterft op onnodige wijze door lichtzinnigheid van de theeplanter en vrienden die op bezoek zijn. Als compensatie krijgt Oeroeg een opleiding betaald die parallel loopt aan die van het blanke jongetje. Als kind beleven ze alles samen, zijn de dikste vrienden.
Geleidelijk aan groeien de twee jongens uit elkaar. Wanneer de Nederlandse jongen, na een studie in Delft terugkeert in het Indie dat nog net geen Indonesië is geworden, staan de twee zwaar bewapend tegenover elkaar. Oeroeg vertelt zijn jeugdvriend dat die niets meer in het land te zoeken heeft. De "ik-figuur" komt tot de conclusie dat Oeroeg net is als het meer: "Ik kende hem als een spiegelende oppervlakte. De diepte peilde ik nooit".

In het kader van Nederland Leest kunnen bibliotheekleden op vertoon van hun bibliotheekpas vanaf vrijdag 23 oktober tot en met 20 november, één gratis exemplaar van het boek Oeroeg meenemen. Zolang de voorraad strekt.
Maar er is meer zoals: zaterdag 24 oktober kunt u vanaf 13.00 genieten van live muziek en dans en op vertoon van het exemplaar Oeroeg een Indische hapje halen, Hella Haasse-kenner Nelleke Noordervliet komt 3 november, de film Oeroeg is te zien op zaterdag 7 november en Evelien Harberink en Magda Nij Bijvank van Theaterzaken treden op met de voorstelling rond Oeroeg op 19 november 2009.

Dit jaar bieden de bibliotheken uit Almelo, Enschede en Hengelo een gezamenlijk programma aan. Op vertoon van uw Nederland Leest exemplaar van Oeroeg krijgt u korting op alle activiteiten.

Reserveer in onze catalogus