Hanya Yanagihara: Een klein leven

Zelden werd ik zo een boek ingetrokken als bij 'Een klein leven' van Hanya Yanagihara. Er is veel gepubliceerd over dit boek. Daardoor wist ik op voorhand dat het geen gemakkelijk boek zou zijn. Met gemakkelijk bedoel ik in dit verband de inhoud van het boek. Het heeft me een tijdje weerhouden er aan te beginnen. Het formaat (752 pagina's) kan ook afschrikken. Maakt allemaal niet uit; als je één keer bent begonnen, gaat de rest vanzelf.

'Een klein leven' gaat over vier vrienden, Malcolm, Willem, JB en Jude, in New York. Maar eigenlijk gaat het boek over één van hen: Jude. Alle vier studeren ze af aan prestigieuze universiteiten en ontwikkelen zich vervolgens succesvol, Malcom als toparchitect, Willem als gevierd acteur, JB als kunstenaar en Jude als briljant jurist. Vanaf ongeveer het 16e levensjaar volgen we deze groei. Hoewel in eerste instantie op een manier passend bij dit soort ontwikkelingen blijkt al snel dat het verleden van Jude in nevelen gehuld is. We hebben het hier over echt goede vrienden, maar Malcom, Willem en JB stuiten op een muur als het leven van Jude van voor de universiteit ter sprake komt. Vermoedens hebben ze wel. Jude heeft problemen met lopen en bezoekt regelmatig een bevriend arts, en ook alleen deze arts. Wat de oorzaak is blijft ongewis. Ook het feit dat hij zich snijdt op zijn armen blijft niet onopgemerkt, maar Jude is een kei in het verzinnen van onduidelijke verklaringen.

In de loop van hun leven ontstaan er andere belangrijke relaties, zoals die met Harold, een docent van de universiteit die Jude als zijn zoon adopteert, of één van de partners van het juristenkantoor waar Jude komt te werken.Al deze mensen rondom Jude kunnen uiteindelijk niet doordringen in dat wat Jude kwelt. Zelfs Willem, de man waarmee Jude uiteindelijk een intense liefdesrelatie heeft, komt nauwelijks dicht genoeg bij.

Vanuit verschillende gezichtspunten komen we echter steeds meer te weten over dat leven van Jude. Te beginnen bij het feit dat hij te vondeling is gelegd bij een klooster, ouders niet bekend, zijn jonge jaren in het klooster met de rauwe, liefdeloze behandeling die hem ten deel viel bij de monniken, het ultieme verraad van een monnik, de enige waarbij jonge Jude dacht liefde te kunnen vinden en het onvermijdelijke verdere verval als de verkeerde elementen eenmaal hun oog op je hebben laten vallen. Alsof op ruime afstand van de jonge Jude afstraalde dat hij prooi was voor duister wild dat het daglicht niet verdraagt. Het levert gruwelijke scènes op van misbruik, geweld en zelfmutilatie. Het moge duidelijk zijn dat onder deze omstandigheden een zelfbeeld ontstaat waar weinig goeds uit te halen valt. Des te triester is het dat de oudere, succesrijke en door hartelijke vrienden omgeven Jude zo weinig ontvankelijk blijkt voor de liefde waarmee hij wordt bejegend. Jude is in zijn jeugd dermate onherstelbaar beschadigd, dat alle liefde en goedheid die hij later in zijn leven ontmoet, afglijdt tegen een pantser van onbenaderbaarheid.

Tijdens het lezen werd ik heen en weer geslingerd tussen enerzijds diep medeleven met Jude en anderzijds een soort woede die zich richtte op zijn fatalistische houding en eeuwig aanhoudende zelfverachting. Uiteindelijk kun je natuurlijk alleen maar constateren dat een, op deze wijze, gruwelijk misbruik maken van macht, leidt tot een in de kern verwoest leven.

Reserveer in onze catalogus