Tien jaar geleden maakte ik een rondreis(je) door een deel van Rusland met de Hengelose Marie-Thérèse ter Haar. Onderweg vertelde ze vele, vele verhalen over Rusland en natuurlijk ook over de Rusluie. Dan kan het boek De Rusluie van Nicole Harmsen natuurlijk niet ongelezen op de plank blijven liggen. Het lef dat de boeren hadden inspireerde haar om de roman te schrijven. "Dat ze het aandurfden om naar Sint-Petersburg te vertrekken met een huifkar, dat vind ik het mooiste."
Van de achterflap
Vriezenveen, 1738. Clara Grobben, die door een ongeval verlamd is, kan niets anders dan lijdzaam toezien hoe haar familie gebukt gaat onder de armoedige omstandigheden. Clara ziet toe hoe andere boeren, thuiswevers, als marskramers hun weg naar Petersburg vinden. Deze Vjenneluie, de Rusluie genoemd, nemen linnen mee, tuinzaden, vlaszaden en lijnzaadolie. Meestal blijven ze lang weg, maar de investering loont, want de boeren worden zienderogen rijker.
Het verhaal van Clara vormt de start van dit schitterende familie-epos dat een periode van tweehonderd jaar omspant. Terwijl de families in Rusland in steeds grotere welvaart leven, komen de Franse Revolutie, de Bataafse Revolutie en de Russische Revolutie voorbij. Tegen de achtergrond van deze grote historische gebeurtenissen worstelen verschillende verhaalpersonages met hun drang naar vrijheid, vechten ze tegen onderdrukking en moeten ze erbarmelijke omstandigheden het hoofd bieden.
Het verhaal van Clara vormt de start van dit familie-epos dat een periode van tweehonderd jaar omspant. Het is een op feiten gebaseerd verhaal van een familie tussen twee werelden: de wereld van het kleine dorp en die van de grote stad, die van boer-wever en welgestelde koopman, die van Hollander en Rus.
Harmsen zegt hierover in haar toelichting op het boek: Het is een soort weefwerkje geworden van historische feiten, regionale feiten, nationale en internationale geschiedenis.
De nadruk ligt wel meer op de buitenlandse geschiedenis dan dat het een familiegeschiedenis is. Maar ook dat schrijft Nicole Harmsen zelf aan het eind van het boek: De roman is gebaseerd op ware gebeurtenissen, maar dat de hoofdpersonages zijn verzonnen.
Met name de tijd dat de familie in Sint Petersburg woonde is boeiend geschreven. Terwijl de families in Rusland in steeds grotere welvaart leven, komen de Franse Revolutie, de Bataafse Revolutie en de Russische Revolutie voorbij. Ze worstelen tijdens de revoluties met het leven maar gaan verder; met hun drang naar vrijheid, vechtend tegen onderdrukking en het leven onder erbarmelijke omstandigheden.
In 1917 beslissen de overgebleven Vriezenveners, die inmiddels alles verloren hebben aan de revolutionairen, terug te keren naar het veilige Holland.
Dit laatste staat niet beschreven in het boek, daar kom je pas achter als je de stamboom van de families met hun geboorte- en sterfdata goed bekijkt. Dat is wel een beetje jammer maar het was een prachtig boek om te lezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten