Toch jammer. Als de Hoge Raad een uitspraak doet, heet dat ‘arrest’. Hoorde ik toevallig in een uitzending van ‘De slimste mens’. En deze keer wil ik dit wél onthouden, hoe kan dat? Welnu, er is een boek voorbij gekomen. Gelezen en onder de loep gehouden tijdens een leesclubbijeenkomst. Het betreft De kinderwet, van Ian McEwan.
Wie is deze McEwan? Hij wordt beschouwd als een van de meest succesvolle schrijvers van Engeland en heeft aardig wat prijzen op zijn naam staan. Hij kan wat duister en macaber schrijven, maar daar merk ik in De kinderwet niets van. Het schijnt dat hij dit in zijn latere boeken ook minder doet. De fijngeslepen pen van McEwan beweegt zich in het schemergebied tussen goed en kwaad. Zo wordt beweerd door critici. Dat is zeker in De kinderwet goed te merken.
Wat mij opvalt in De Kinderwet, zijn twee verhaallijnen. In de ene worstelt Fiona, de hoofdpersoon en rechter van beroep, met haar huwelijk. Haar man kondigt aan dat hij een ‘open relatie’ wil. ‘Zover zijn we nu, Fiona. Ik ben je broer geworden’. Hij mist de hartstocht en Fiona weet, hij heeft een andere vrouw... Maar tegelijkertijd wil hij Fiona niet kwijt. De andere verhaallijn begint op het moment dat Fiona dit te horen krijgt van Jack, haar man. Het gaat om een minderjarige jongen die een bloedtransfusie weigert, omdat hij Jehova getuige is. Hij heeft leukemie en deze transfusie is nodig voor de behandeling. Het ziekenhuis wil middels een gerechtelijk bevel de transfusie afdwingen.
Fiona probeert zicht te krijgen op de achterliggende gedachtes van het onverbiddelijke ‘nee’ van Adam. Ze bezoekt hem in het ziekenhuis en dan gebeurt daar iets wonderlijks tussen deze twee mensen. Er ontwikkelt zich een wederzijdse aantrekkingskracht; waar Fiona onder de indruk is van de intelligente en scherp denkende tiener, wordt Adam meegesleept door de bedachtzame overwegingen van de rechter. Deze verbinding loopt als een rode draad door het verhaal en neemt uiteindelijk een dramatische wending.
We krijgen een kijkje in het gedachtegoed van Fiona als rechter, waarin ze het recht boven de emotie stelt. Ze heeft de immense verantwoordelijkheid redelijkheid te brengen in hopeloze situaties op het gebied van familierechtspraak en wijdt bijna al haar tijd aan het ordenen van zorgvuldig gewogen juridische beslissingen. Dit vormt een schril contract met de onzekerheid waarmee ze in haar privé situatie geconfronteerd wordt. ‘Waar was de rechter die haar beschermde’ geeft aan hoe onmachtig ze zich voelt. ‘Ze hielden het kort en wedijverden in beleefdheid als ze noodgedwongen over huishoudelijke zaken overlegden, vermeden gezamenlijke maaltijden, werkten in aparte kamers, door de muren heen beiden afgeleid door het rauwe besef van de radioactieve aanwezigheid van de ander’.
De Kinderwet is vooral een verhaal over rechtspraak met vonnissen waarachter argumentaties die klinken als parels van de menselijke vernuft, schuil gaan. Dat tekent misschien wel de grootste charme van dit boek, rechtspraak met een literair jasje aan.
Tinie Knoef
Reserveer De kinderwet in onze catalogus.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten