Oliver Sacks: een belangrijk oeuvre

Oliver Sacks is overleden. Dat doet pijn. Ik heb niet al z'n boeken gelezen of al z'n documentaires en interviews gezien, maar weten dat er zo'n wijs en vriendelijk man op de wereld bestaat, die veel betekent voor de wetenschap over onze hersenen, maar die ook andere aspecten van de mens en het leven met veel toewijding beschreef, dat geeft toch een soort gevoel van hoop. En dat valt ineens weg. Daarom hier een ode aan (een deel van) het oeuvre van deze bijzondere neuroloog, auteur, musicus en wetenschapper.


De man die zijn vrouw voor een hoed hield
Er was eens een man die dacht dat zijn vrouw een hoed was. Letterlijk. Wat hij zag kon hij niet meer herkennen: hij leed aan visuele agnosie. Zijn brein begreep zijn ogen niet meer, en daardoor probeerde hij het hoofd van zijn vrouw weleens op zijn hoofd te zetten. Het verhaal over hem, opgetekend door Sacks, is onderdeel geworden van de moderne westerse cultuur. Door dit boek is hij beroemd geworden bij het grotere publiek.
Reserveer in onze catalogus.



Ontwaken in verbijstering
Een van zijn eerste boeken werd zeer succesvol verfilmd. Awakenings (1973) gaat over patiënten die aan een zeldzame slaapziekte (encephalitis lethargica) leiden en al sinds de Eerste Wereldoorlog daardoor in een soort comateuze toestand verkeren. Dankzij de experimentele drug L-Dopa worden ze in 1969 bijgebracht door Sacks. Lang duurt dat echter niet, binnen enkele weken is het medicijn uitgewerkt en raken de patiënten opnieuw in comateuze toestand. In de verfilming van dit verhaal spelen Robin Williams (Sacks) en Robert de Niro (patiënt) de hoofdrollen.
Reserveer het boek.



Reserveer de film Awakenings.


Musicofilia : verhalen over muziek en het brein
In dit boek gaat Sacks in op de neurologische werking van muziek aan de hand van opmerkelijke ervaringen van gewone mensen. Er is een man die na getroffen te zijn door de bliksem een dwingende behoefte kreeg om piano te leren spelen. Er blijken amusia te bestaan, mensen die muziek niet als harmonisch geheel horen, maar als kletterend keukengerei op een tegelvloer. Dan is er de man met een geheugen van zes minuten, behalve als het om muziek gaat, daarvan kan hij zich wel van alles herinneren. Anderen hebben last van muzikale hallucinatie. Een boek over de kracht van muziek, want dit doet een beroep op meer delen van de hersenen dan bijvoorbeeld taal.
Reserveer in onze catalogus.


Een been om op te staan : ervaringen van een arts als patiënt
Sacks schroomde ook niet om zichzelf tot onderwerp van z'n onderzoeken en boeken te maken. Zo maakte hij in 1974 een val in de bergen van Noorwegen waarbij zijn knie ernstig werd beschadigd. Hij werd in Londen geopereerd en kreeg na de operatie ernstige problemen met het geopereerde been. Hij schrijft over z'n ziekbed, de hallucinaties door drugsgebruik, de rugpijnen, claustrofobie, angsten, gezichtsblindheid en toenemende doofheid. In andere boeken schreef hij over zijn ervaringen met Migraine en Het innerlijk oog, naar aanleiding van de tumor in z'n linkeroog.
Reserveer in onze catalogus.


Hallucinaties
Een van zijn laatste boeken heet Hallucinations (2012), waarin hij allerlei waanvoorstellingen bij patiënten beschrijft. Maar ook hoe je geheugen bepaalde feiten kan verdraaien. Zo belicht hij een aantal van dit soort waanvoorstellingen, zoals visuele hallucinaties bij blinde en slechtziende mensen (syndroom van Charles Bonnet), hallucinatoire geuren en geluiden, hallucinaties bij de Ziekte van Parkinson, bij epilepsie, bij het gebruik van drugs en bij een delirium.
Reserveer in onze catalogus.




Herinneringen aan mijn chemische jeugd: autobiografie
Voor wie echt meer over Oliver Sacks wil weten (of die interesse hebben in de werking van metalen, chemicaliën en gassen!) is zijn autobiografie een must. Hij beschrijft hoe hij tijdens zijn jeugdjaren in de ban raakt van hetgeen met name zijn oom Wolfraam in het laboratorium laat zien. Wat leidt tot veel zelf experimenteren, lezen en ontdekken.
Reserveer in onze catalogus.

Enthousiast? Gelukkig is er nog meer. En ik lees dat hij nog veel ongepubliceerde schrijfsels heeft nagelaten. We zullen zijn gedachten blijven omarmen.