Das Leben der Anderen

Trouwe lezers weten dat ik iets heb met Berlijn. Dat zit hem niet alleen in de stad zelf, maar dat zit hem vooral in 'het verhaal van Berlijn'. Het was het centrum van de Tweede Wereldoorlog en later het centrum van de DDR. Beide perioden in onze geschiedenis fascineren me; om de vraag hoe het heeft kunnen gebeuren, om het wat er is gebeurd en om het hoe de stad, het land en de wereld er na afloop mee om is gegaan. Beide perioden laten nog altijd zichtbare en voelbare sporen na in Berlijn. Opdat wij niet vergeten...

De film Das Leben der Anderen toont op indringende wijze een verhaal over individuele vrijheid en ethiek binnen een repressief systeem. Een succesvolle toneelschrijver wordt afgeluisterd door een eenzame stasi-officier. Deze komt hierdoor in aanraking met een wereld van liefde, literatuur en het vrije denken, waardoor hij niet alleen verliefd wordt op de vriendin van de schrijver, maar ook begint te twijfelen aan het systeem en het leven dat tot dan toe het fundament van zijn bestaan was.

Ik vond het echt een kippenvel film. Om de angst waarin de mensen leefden, om de manier waarop het systeem in stand werd gehouden en 'geleefd', om de oprechtheid waarmee het in beeld is gebracht. Niemand is alleen goed of slecht is, omdat het nu eenmaal nooit zo simpel is, in welk systeem dan ook. En ik vond het heel bijzonder dat ik de film mocht zien samen met mijn Oost-Berlijnse vriendin, die in dit systeem is opgegroeid en alles van heel dichtbij heeft beleefd. Ook zij vond het een topfilm, wat het napraten alleen maar mooier maakte.

Saillant detail is natuurlijk het feit dat Ulrich Mühe kort na het ontvangen van een prijs voor zijn rol als officier overleed aan de gevolgen van kanker, wat hij voor iedereen verborgen had gehouden. Voor mijn gevoel geeft deze film eenzelfde eerbetoon aan hem als acteur, als dat het aan het eind een eerbetoon aan die officier blijkt te zijn.

Voor wie niet wil wachten: woensdag 4 november om 21:20 uur is hij te zien op CANVAS.

En ook bijzonder: In de Enschedese TwenseWelle is tot eind februari een mooie tentoonstelling te zien over de DDR. Ik ga kijken, mét m'n DDR-vriendin natuurlijk!



Reserveer in onze catalogus

Kleine Bij - Chris Cleave

Donderdag 4 november start Afrika Mon Amour in Hengelo, een evenement met vele activiteiten op verschillende locaties, waaronder de bibliotheek. De vele gezichten van Afrika worden tijdens dit evenement zichtbaar en voelbaar, want Afrika is kleurrijk en prachtig, maar heeft ook een droevige kant.
Eén van de deelnemers aan dit evenement attendeerde mij op Kleine Bij van Chris Cleave.

Op de achterflap las ik deze tekst:
We willen je eigenlijk niet vertellen waar dit boek over gaat. Het is een uiterst bijzonder verhaal en we willen je leesplezier niet verpesten. Maar toch moet je genoeg weten om het boek te kunnen kopen. En daarom vertellen we je dit:
Dit is een verhaal over twee vrouwen. Ze hebben elkaar ontmoet op een paradijselijk Afrikaans stans, en een van hen heeft een verschrikkelijke keuze moeten maken. Twee jaar later ontmoeten ze elkaar opnieuw en dat is waat het verhaal begint. Op het moment dat je begint te lezen, wil je je vrienden erover vertellen. Maar vertel hun ook alsjeblieft niet waar dit boek over gaat. Door de magie van het boek komen ze het vanzelf te weten.



Dat maakt het meteen lastig er een blogpost aan te wijden, dus dát laat ik nu maar achterwege. Maar één ding is zeker, het laat mij voorlopig niet meer los. Dit boek verdient echt een heel groot publiek.
Sterker nog….het zou verplichte literatuur moeten zijn voor (aanhangers van) Geert Wilders.

Reserveer hier in onze catalogus

Eternal sunshine of the spotless mind

Stel je voor dat je een nare gebeurtenis of een vervelend persoon uit je geheugen zou kunnen wissen. Echt helemaal weg. Zo weg, dat als je weer langs die bewuste plek loopt of die persoon tegenkomt, er helemaal niks gebeurt. Geen kippenvel, geen hartkloppingen. Stel dat er een techniek bestaat waarmee je zo'n 'vlekkeloos' geheugen kunt maken. Zou de zon dan altijd schijnen?

Leuk gedachte-experiment. Dat moet de regisseur van Eternal sunshine of the spotless mind ook gedacht hebben. Hij zag er in ieder geval een leuk filmscript in. In dit experiment laat Kate Winslet alle herinneringen aan haar relatie met vriendje Jim Carrey wissen. Als Carrey dat ontdekt, is hij zo verbaast en beledigt en boos, dat hij bij diezelfde 'arts' ook zíjn geheugen laat opschonen. Want met iemand die zijn liefde en hun relatie zo verkwanselt, wil hij niks meer te maken hebben. En de pijn die hij voelt als hij haar ziet en zij hem niet, die wil hij nooit meer voelen. Logisch...

Maar ja, wat doe je als je tijdens dat opschonen ontdekt dat je eigenlijk nog steeds heel veel van die persoon houdt en dat je de herinneringen - mooi of niet - helemaal niet kwijt wilt. Nou, dan moet je je dus als een gek (liefst samen) verstoppen voor die poetsmachine, op plekken in je geheugen waar die machine niet zal zoeken, omdat er in dat plekje van je hersenen geen herinneringen zitten.

Snap je het nog? Zie je al voor je dat dit gedachte-experiment hele verwarrende, komische, maar ook ontroerende scènes oplevert? Dat klopt! En je moet vanaf het begin goed opletten, want alles en iedereen springt net zo door de tijd als die poetsmachine door het geheugen. Verder zorgt de briljante cast voor het even briljante vermaak.

Ik bleef na afloop niet alleen zitten met een gevoel van 'nog een keer zien, nog beter opletten', maar ook met de vraag: welke herinnering zou ik moeten laten wissen om voor altijd de zon te zien schijnen?

Nee, ik kon niks bedenken. En jij?



Reserveer in onze catalogus
Wie niet kan wachten: woensdag 28 oktober om 21:20 uur ook te zien op CANVAS

Eck on the railroad - Part 3: plaatjes kijken

Het eindstation is nog niet in zicht. Na een overstap van poëzie naar muziek, nu een korte tussenstop bij de foto's. Want treinen en rails zijn natuurlijk dankbare objecten. Voor de één zijn het de zware locomotieven, of de stoomwolken over de perrons; voor de ander de regelmatigheid van de bielzen, de patronen en de slingers door het landschap. En vergeet vooral de perron overkappingen niet!
Ook hier lijkt het reizen per trein weer een bijzondere bron van inspiratie.

Ik licht er eentje uit, hoewel er uiteraard veel meer moois te vinden is.

'De Mooiste Treinreizen' is een fraai fotoboek van Martin Kers. Het geeft een mooie indruk van beroemde treinreizen over grote afstanden. Bij het doorbladeren is het een kwestie van zwijmelen en dromen over de reizen die je nog niet gemaakt hebt (of misschien al wel natuurlijk!).

Zijn beelden maken duidelijk dat het nog steeds, overal ter wereld, mogelijk is om de romantiek van het reizen te ervaren en onderweg de prachtigste landschappen en taferelen te aanschouwen.

Nou, daar gaat het dus om. Veel kijkplezier, en een goeie reis!

Reserveer in onze catalogus

Het zijn net mensen

Ergens in de jaren negentig van de vorige eeuw woedde er een afschuwelijke oorlog in het Balkan gebied, in wat eens Joegoslavië heette. Ik kan me nog goed herinneren hoe we geïnformeerd werden over de wandaden die er plaatsvonden en hoe Serviërs werden beschuldigd van genocide en we daar ook in de dagelijkse verslaggeving de niet te beschrijven beelden van zagen.
Een vriend van ons is getrouwd met een Servische vrouw en in die tijd praatten we natuurlijk veel over de oorlog en hadden we het over hoe het dagelijkse leven doorgang vindt in een door oorlog geteisterd land. Maar ook hadden we het over hoe je als Servische de berichtgeving in Nederland ondergaat en hoe je daarover met je geliefden in je geboorteland communiceert. Nou is onze vriendin zeer integer en was zij in haar reacties naar ons, verontwaardigde Nederlanders die het allemaal zo goed wisten, altijd zeer diplomatiek in haar woordkeuze als het ging om de rol van de Serviërs (die was ook niet goed te praten, en dat deed ze ook niet). Wat mij daarin altijd is bijgebleven is haar commentaar dat als je er zelf woont en het allemaal zelf meemaakt de waarheid er soms heel anders uitziet.

En dat is nu precies waar 'Het zijn net mensen' van Joris Luyendijk over gaat. Aan elk verhaal zitten twee kanten en wat is nu eigenlijk dé waarheid? Hoe ver ga je om je boodschap in de wereld zetten en hoeveel macht hebben de media eigenlijk?
Zonder dat ik iets wil afdoen aan alle vreselijkheden die er hebben plaatsgevonden en die nog steeeds plaatsvinden, is de belangrijke boodschap van dit boek natuurlijk dat je altijd ook je eigen gezonde verstand moet gebruiken en niet bij voorbaat klakkeloos moeten aannemen wat je krijgt voorgeschoteld door de media. Kon je bij mijn vriendin nog zeggen dat ze, als Servische, misschien niet anders kon, Joris Luyendijk wás 'de media' (in dit geval in het Middenoosten) en weet dus als geen ander hoe verslaggeving in z'n werk gaat. Sinds ik zijn boek heb gelezen bekijk ik 'het Journaal' in ieder geval met een (nog) kritischer blik.

Reserveer in onze catalogus

Hoe schrijf je een familiegeschiedenis?

De oma van mijn vrouw is 97 jaar en kan heel leuk vertellen over haar jeugd in Nieuw-Beijerland. Over haar vader die zich van marskramer opwerkte tot een succesvolle kruidenier met een eigen winkel, over de halte van de paardentram voor hun huis en hoe ze rijles kreeg in een T-Ford. Het gaat niet zo goed met haar en al die mooie verhalen dreigen verloren te gaan. Eigenlijk zouden we ze zo snel mogelijk moeten vastleggen, maar hoe pak je dat nou aan?

Dat is precies waar het boekje Hoe schrijf je een familiegeschiedenis? over gaat. Marijke Hilhorst heeft zelf een familiekroniek geschreven over haar ouders: De vader, de Moeder & de tijd, dat inmiddels al vier keer is herdrukt. Ze werd vaak gevraagd hoe ze alle gebeurtenissen zo helder op papier heeft kunnen krijgen en ze geeft daar ook regelmatig workshops over. In Hoe schrijf je een familiegeschiedenis? geeft ze allerlei tips hoe je dit het beste kunt aanpakken. Hoofdstukken als "Waar te beginnen", "Bronnen, hoe kom je aan informatie", "Interviewen, hoe voer je een vraaggesprek?" en "Schrijven, hoe begin je?" maken van het boekje een hele praktische handleiding.

Stel dat je besluit om je ouders te gaan interviewen dan kan dat een verrassend bijeffect hebben. Het Trimbos instituut heeft onderzocht dat ouders die gedurende 3 maanden een aantal keren door hun kinderen werden geïnterviewd over hun levensloop, na afloop een verbeterde relatie met hun zoon of dochter ervaren. Ook de kinderen beoordeelden de vraaggesprekken als zeer positief voor de omgang. Maar het kan ook anders uitpakken want je kunt tijdens je onderzoek ook op pijnlijke zaken stuiten. In het hoofdstuk "Elke familie heeft zijn geheim" geeft Marijke Hilhorst tips hoe je daar mee om kunt gaan.

Trouwens, je kunt je familiegeschiedenis niet alleen zelf schrijven maar ook zelf uitgeven! Er zijn tegenwoordig plenty "geef je eigen boek uit" sites. Over in eigen beheer een boek uitgeven meer in mijn volgende bieblogpost.

Reserveer in onze catalogus

Nederland Leest: Oeroeg - Hella Haasse

"Oeroeg was mijn vriend". Deze openingszin uit het boek Oeroeg van Hella Haasse kent vrijwel iedereen wel. Want wie heeft dit boek niet op zijn of haar boekenlijst gehad. Ik wel in ieder geval. Het was in mijn tijd, en ook nu nog, een heel populair “lijstboek”. Niet alleen vanwege de inhoud maar vooral omdat het zo’n lekker dun boekje was. De omvang van een boek zegt echter niet alles over de leesbaarheid ervan. Volgens Ewoud Sanders is "makkelijk leesbaar" een betrekkelijke, tijdgebonden kwalificatie.
Hoe dan ook…ik heb het in ieder geval weer met veel plezier opnieuw gelezen.

In Oeroeg vertelt Hella S. Haasse het droevige verhaal van een vriendschap tussen twee jongens in Nederlands Indië die bijna gelijktijdig geboren worden en samen opgroeien. Alleen is de ene een zoon van een blanke theeplanter en de andere de zoon van een bediende, een inboorling, Oeroeg.
De vader van Oeroeg sterft op onnodige wijze door lichtzinnigheid van de theeplanter en vrienden die op bezoek zijn. Als compensatie krijgt Oeroeg een opleiding betaald die parallel loopt aan die van het blanke jongetje. Als kind beleven ze alles samen, zijn de dikste vrienden.
Geleidelijk aan groeien de twee jongens uit elkaar. Wanneer de Nederlandse jongen, na een studie in Delft terugkeert in het Indie dat nog net geen Indonesië is geworden, staan de twee zwaar bewapend tegenover elkaar. Oeroeg vertelt zijn jeugdvriend dat die niets meer in het land te zoeken heeft. De "ik-figuur" komt tot de conclusie dat Oeroeg net is als het meer: "Ik kende hem als een spiegelende oppervlakte. De diepte peilde ik nooit".

In het kader van Nederland Leest kunnen bibliotheekleden op vertoon van hun bibliotheekpas vanaf vrijdag 23 oktober tot en met 20 november, één gratis exemplaar van het boek Oeroeg meenemen. Zolang de voorraad strekt.
Maar er is meer zoals: zaterdag 24 oktober kunt u vanaf 13.00 genieten van live muziek en dans en op vertoon van het exemplaar Oeroeg een Indische hapje halen, Hella Haasse-kenner Nelleke Noordervliet komt 3 november, de film Oeroeg is te zien op zaterdag 7 november en Evelien Harberink en Magda Nij Bijvank van Theaterzaken treden op met de voorstelling rond Oeroeg op 19 november 2009.

Dit jaar bieden de bibliotheken uit Almelo, Enschede en Hengelo een gezamenlijk programma aan. Op vertoon van uw Nederland Leest exemplaar van Oeroeg krijgt u korting op alle activiteiten.

Reserveer in onze catalogus

The Queen

Waar was jij toen je hoorde dat Diana was verongelukt? Gek, hoe je dat van sommige gebeurtenissen nooit vergeet. Ook gek dat ik dat van deze gebeurtenis echt niet terug kan halen. Want ik weet nog wél heel goed wat er toen thuis speelde en hoe ik tot lang na de begrafenis alle berichten heb gevolgd en overal tv-beelden verzamelde. Het Grote Verdriet van het Volk vond ik overdonderend, evenals de ogenschijnlijk koele reactie van het koningshuis. Rare mensen.

The Queen geeft een beeld van die eerste turbulente week na het ongeluk en de rol van de nieuwe premier Tony Blair, die meteen een zware taak op zijn schouders kreeg. Het land wachtte in spanning af hoe de koninklijke familie zou reageren en op welke wijze de begrafenis van Diana zou plaatsvinden. Achter de schermen ontstond er onenigheid tussen de koningin en de premier over de juiste afhandeling. De koningin werd heen en weer geslingerd tussen de privé tragedie voor de koninklijke familie en de publiekelijke rouw die het volk van de moeder des vaderlands wilde zien.

De regisseur heeft zich gelukkig niet laten verleiden tot een film vol sensatie of achterklap. Hij heeft goed aangevoeld welke impact de dood van Diana op het Britse volk had, maar ook wat er zich achter de zo gesloten schermen van het koningshuis af moet hebben gespeeld. Hij geeft een integer en vooral menselijker beeld van koningin Elizabeth. Het is dan ook voornamelijk een karakterstudie, maar laat niet na de aandacht te vestigen op het instituut van het koningshuis en haar rol in de samenleving.

Wat op mij nog de meeste indruk maakte was een schijnbaar onbeduidende verhaallijn over een enorm hert dat zich zou ophouden rond het buitenverblijf van de koningin en waar vele jagers naar op zoek waren. Helemaal aan het eind komt dat verhaal tot een bijna lugubere ontknoping. De parallel met het leven van de opgejaagde Diana wordt dan ineens duidelijk. Mooi gedaan.

Dat Helen Mirren voor haar vertolking van The Queen een Oscar kreeg, is meer dan terecht. Als je dat loopje, die blik en al die onder een oud protocol verborgen gedachten zó kunt spelen, dan ben je met recht een Ster!



Reserveer in onze catalogus

Wit licht

Ik heb aan alle commotie toen de film Wit licht uitkwam niet meegedaan. Ik zag wat straffe kritieken over Marco Borsato's acteerdebuut voorbij komen en leerde dat hij met deze film het lot van kindsoldaten onder de aandacht wilde brengen. Dit alles in het verlengde van het werk dat zijn stichting War Child doet voor deze kinderen in oorlogsgebieden. Nu de dvd in onze collectie zit, heb ik me er maar eens aan gewaagd. Je moet er toch over kunnen meepraten, niet waar?

Het begin is even wennen. Het acteerwerk van met name de blanke cast is inderdaad discutabel en het verhaal komt wat stroef op gang. Maar als onze restauranthouder Marco z'n weduwnaarsverdriet bij elkaar raapt en de jungle in trekt om het ontvoerde zwarte vriendje van z'n zoon te vinden, verandert de toonzetting. Terwijl Marco steeds gedrevener wordt in z'n missie, wordt het zwarte vriendje hardhandig ingewijd in het rebellenleger. Lafaarden moeten dood, dorpen worden overvallen, bij twijfel of verraad weet je zeker dat je aan de beurt bent, iemand vertrouwen is niet slim. Aan het eind van de film zitten de pareltjes qua dialoog, spanning en ontknopingen. En ja, stoere vent die het dan nog droog houdt.

Wat mij betreft verdient de film een dikke pluim. Voor de integriteit waarmee dit complexe onderwerp onder de aandacht is gebracht. Voor Marco, die ervoor kiest zelf voor de camera te staan. Voor het scenario, dat zowel ruimte biedt aan de blanke als de zwarte invalshoek en dat naar een heftig einde toewerkt. Voor de bijna kindvriendelijke manier waarop het dilemma van een kindsoldaat duidelijk wordt gemaakt. Voor de prachtige beelden van een mooi land, dat Zuid-Afrika toch vooral is. En voor de hele subtiele humor, die hier en daar op natuurlijk wijze binnen is geslopen. Op zeker moment zie je Marco gewoon denken: 'Jeetje, in wat voor slechte film ben ik nu weer beland, zitten ze gewoon een beetje op me te schieten'.

Wat mij betreft gaat War Child nog heel lang door met het goede werk dat ze doet en heeft Marco hiermee bewezen dat hij dat werk belangrijker vindt dan als hoofdpersoon te schitteren in een film. Integer, dat is wat het is.



Reserveer in onze catalogus

Eck on the railroad - Part 2: the songs

Ik heb me wel wat op de hals gehaald met mijn trein-serie. Nou wist ik wel dat het reizen met de trein veel mensen heeft geïnspireerd, maar bij het zoeken naar 'railroad music' werd het mij even teveel. Waar moet ik beginnen? Bij nummers die in ieder geval het woord 'trein' bevatten? Of bij 'the working on the railroad' klassiekers? Er is zoveel, zoveel... Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op deze site.
Ach wat, we maken er iets interactiefs van: ik doe een voorzetje, en u vult allen aan! Zo moeten we toch tot een soort van top 10 kunnen komen?

De uitdaging dus: noem in een reactie op deze post het mooiste, ontroerendste of indrukwekkendste stukje muziek dat met treinen van doen heeft, met een korte toelichting. Als dat geen mooi overzichtje wordt...

Bij deze ter inspiratie, zo maar bij elkaar geplukt:


ps: 'eck' staat voor Erwin C. Karst, en met een beetje gehussel kom je op 'trainwrecks'... Merkwaardig, nietwaar?

Frode Grytten: De razende rivier

WINNAAR VAN DE PRESTIGIEUZE RIVERTONPRIJS VOOR DE BESTE NOORSE LITERAIRE THRILLER

Dat staat te lezen op de achterkant van het boek. Ik had nog nooit van deze schrijver gehoord, dus vooruit, lezen maar.

Zomer in een kleine stad in Noorwegen, er heerst een hittegolf. Het lichaam van een jonge man wordt gevonden in de rivier. Robert, een gedesillisioneerde regionale journalist, gaat evenals zijn broer, die politieman is, op zoek naar de daders van het misdrijf. Ze komen echter al snel in conflict met elkaar. de oplossing van de zaak laat de verborgen kanten van de stad zien, inclusief een donker familiegeheim.

'De razender rivier' is niet een heel erg spannend, maar wel een heel mooi geschreven boek. Het voelt een beetje vreemd om een sfeerbeeld van Noorwegen tot je door te laten dringen, waarin een hittegolf overheerst. Bovendien bevindt het stadje zich aan een fjord waar ernstige vervuiling heeft plaatsgevonden door het plaatselijke hoogovenbedrijf. Dat klinkt toch ook vreemd: vervuiling in een fjord?

Frode Grytten zet die sfeer echter goed neer, door korte zinnen te gebruiken in de ik-vorm. Het is met name die sfeer, die me nog lang is blijven achtervolgen...

Reserveer in onze catalogus

Ode aan de arbeid: Alain de Botton

De filosofische boeken van Alain de Botton zijn volstrekt uniek. Hij stort zich op onderwerpen als liefde, literatuur, status en reizen en werkt deze onderwerpen op een verrassende manier uit. Zijn boeken zijn mooi en functioneel geïllustreerd en hij heeft een prachtige schrijfstijl gecombineerd met een typische humor die mij erg aanspreekt.

Dit alles is ook weer van toepassing op zijn nieuwste boek "The pleasures and sorrows of work", een beetje krom vertaald in het Nederlands als Ode aan de arbeid. Zijn nieuwste thema is dus "werk". Tja, niet zo'n sexy onderwerp maar wel iets waar we een groot van onze tijd op aarde mee bezig zijn. En actueel met de dreigende ontslagen door kredietcrisis en de AOW perikelen. Werk verdient dus terecht wel wat meer aandacht en De Botton geeft die aandacht op zijn onnavolgbare wijze.

Hij onderzoekt persoonlijk 9 verschillende werkomgevingen: zo duikt hij o.a. in de koekjesproductie, loopbaanbegeleiding, accountancy en de tonijnvisserij. En dat doet hij heel grondig. Zo volgt hij de tonijn van het moment dat het bij de Malediven wordt gevangen (hij zit zeeziek op de vissersboot) tot het moment dat een huisvrouw het koopt bij de supermarkt in London (hij staat bij het vriesvak in de Sainsbury's). De Botton laat je nadenken over de rol van arbeid in het leven van de moderne mens. Het boek bevatten prachtige foto's van de verschillende omgevingen die Botton bezoekt; fotograaf Richard Baker ging steeds mee. Kijk op de Alain de Botton website voor nog meer foto's. Een mooi boek over een onderschat onderwerp. Lezen dus!

Reserveer in onze catalogus

Sneeuweieren - Ricus van de Coevering

De Nederlandse schrijver Ricus van de Coevering won zondag 27 september de Academica Debutantenprijs 2009 met zijn debuutroman Sneeuweieren.
De titel is ontleend aan het recept sneeuweieren, het lievelingskostje van David.

Het boek gaat over kippenboer Harm,zijn vrouw Olga en hun 12 jarige geadopteerde zoon uit Ghana, David. Harm is alleen met zijn kippen en eieren bezig. Olga daarentegen is muzikaal en zou daar het liefste haar beroep van gemaakt hebben. De verhouding onderling is niet zo best en Harm kan steeds slechter met zijn zoon opschieten. David, de gedroomde opvolger voor de pluimveehouderij, wil liever arts of bioloog worden. Op een dag verdwijnt hij.

Als je Boven is het stil van

Gerbrand Bakker mooi vond, dan is het lezen van Sneeuweieren zeker een aanrader. Qua stijl, maar omdat dit boek ook een mooi beeld schetst van het plattelands leven in Nederland.
Bij mij duurde het echter wel even voordat ik in het verhaal kwam, hoewel het makkelijk leest met eenvoudig taalgebruik. Tussen de regels door lees je over de onderlinge relaties en de niet uitgesproken gedachten en wensen van de hoofdpersonen. Ik bleef het wel een triest boek vinden, over mensen die teleurgesteld zijn in het leven en in elkaar.
En toch ging ik door met lezen omdat ik continue een dreiging voelde, alsof de schrijver mij liet wachten op de ontknoping. De scène waarin Olga in een zelfvervaardigde jurk de kippenschuur betreedt maakte mij voor het eerst alert op de fatale afloop. En die vergeet je niet makkelijk.

Ik las in het interview NRC-boeken dat zijn volgende boek gaat over een jongen die op het conservatorium zit.

Reserveer in onze catalogus

Contrapunt: Enquist meets Bach

Naar aanleiding van de tv-serie Kijken in de ziel kocht ik onlangs het boek Contrapunt van Anna Enquist. Vorm en inhoud spraken tot de verbeelding: een vrouw analyseert de Goldbergvariaties van Bach en parallel aan wat ze in elke variatie ontdekt analyseert ze het leven van en met haar verongelukte dochter. Ik ken muziek, ik analyseer me te pletter, ik ben een dochter. Genoeg overeenkomsten voor die klik.

Enquist krijgt het voor elkaar om een literaire muziekanalyse te schrijven. 32 delen, 1 openingsthema, 30 variaties, in 10 groepjes van 3 gecomponeerd, elk groepje afsluitend met een canon, die steeds 1 interval verder uit elkaar ligt, tot slot het thema in de herhaling. Elk deel opgedeeld in 2 zinnen, die allebei worden herhaald, met een vast akkoordschema van 32 basnoten. En toch klinkt het thema in elke variatie bijna onherkenbaar anders. Daarin begint de analyse pas echt. Een contrapunt zoals alleen Bach dat kon schrijven.

De schoonheid van de compositie van Enquists boek zit hem vervolgens in hoe ze in 32 hoofdstukken de gevoelens bij elk deel associeert met een periode of anekdote uit het leven van 'een vrouw' en 'de dochter'. Dat ik als lezer weet dat het over haar eigen gezin gaat en dat het niet goed afloopt, bezorgt me vanaf het begin al een onderhuids kippenvel. Want ik lees mooie verhalen, over liefdevolle mensen en kansrijke levens. En Enquist gebruikt een schrijfstijl die me aanspreekt: compacte zinnen, beschouwend, zonder (vals) sentiment.

Liefhebbers kan ik zeker het luisterboek aanbevelen: afwisselend een deel van Bach, gespeeld door Ivo Janssen, en een hoofdstuk van - en voorgelezen door - Anna Enquist.

Reserveer het boek in onze catalogus
Reserveer het luisterboek in onze catalogus